Hallux limitus/rigidus

Een hallux limitus is een aandoening waarbij het gewricht van de grote teen stijf wordt  en steeds moeilijker beweegt. Dit ontstaat meestal door slijtage (artrose) in het gewricht van de grote teen. Een teen die niet meer kan bewegen noemen we een hallux rigidus. Een hallux rigidus ontstaat nà een hallux limitus. Hier zijn de belangrijkste oorzaken en mechanismen:

1. Artrose (slijtage van het gewricht)

De meest voorkomende oorzaak van hallux limitus is primair artrose, waarbij het kraakbeen in het gewricht van de grote teen geleidelijk afbreekt. Dit leidt tot:

• Bot-op-bot contact in het gewricht.
• Ontsteking en pijn in het gewricht.
• Botuitsteeksels (osteofyten), die de beweging van de grote teen verder beperken.

2. Overbelasting

• Herhaalde overbelasting van het grote teengewricht, bijvoorbeeld door hardlopen, sporten of langdurig staan, kan het kraakbeen in het gewricht beschadigen.
• Dit leidt tot microtrauma’s en een versneld degeneratief proces.

3. Anatomische afwijkingen

• Abnormale voetstructuur, zoals platvoeten, een hoge wreef of afwijkende stand van de grote teen, kan extra belasting op het gewricht veroorzaken.
• Een hallux valgus kan ook leiden tot hallux rigidus als de teen langdurig verkeerd wordt belast.

4. Trauma of letsel

• Een eerdere blessure, zoals een botbreuk, verstuiking of beschadiging van het grote teengewricht, kan het risico op hallux rigidus vergroten. Dit komt omdat het gewricht hierdoor minder soepel kan herstellen en gevoeliger wordt voor slijtage.

5. Systemische aandoeningen

Sommige medische aandoeningen verhogen de kans op hallux rigidus, zoals:

• Jicht: Dit kan leiden tot ontstekingen en schade in het gewricht.
• Reumatoïde artritis: Ontstekingen kunnen het kraakbeen en bot van het grote teengewricht aantasten.
• Botziekten zoals osteoporose of avasculaire necrose

6. Erfelijkheid

• Erfelijke factoren kunnen bijdragen aan een verhoogd risico op hallux rigidus. Bijvoorbeeld genetische aanleg voor een afwijkende voetstructuur of een verhoogde kans op artrose.

Symptomen van hallux limitus

• Stijfheid: Moeite om de grote teen te bewegen, vooral omhoog.
• Pijn: Vooral bij lopen, staan, of buigen van de grote teen.
• Zwelling: Ontsteking rondom het gewricht.
• Eelt: Door een veranderde loopgang ontstaat extra druk op andere delen van de voet.Preventie en Behandeling

Hoewel hallux rigidus niet altijd te voorkomen is, kun je het risico verkleinen door:

• Goed schoeisel: Kies schoenen met voldoende ruimte voor de grote teen.
• Voetentraining: Versterk en rek de spieren en pezen rondom het gewricht.
• Verminderen van belasting: Vermijd langdurig staan of overbelasting.
• Medische behandeling: In een vroeg stadium kunnen ontstekingsremmers of steunzolen helpen.

Als de grote teen niet meer kan bewegen, een hallux rigidus, dan kun je de teen niet meer trainen. Voorkom op tijd dat je grote teen vast gaat zitten en maak je voeten sterk en soepel nu ze nog goed zijn!